مقایسه جنگنده F-22 رپتور امریکایی با جنگنده پک فا t-50 روسی

ساخت وبلاگ

تسلط بر آسمانها یکی از مهمترین عوامل پیروزی در جنگها است. در نتیجه به خدمت گرفتن پیشرفته ترین هواپیما برای برتری در نبردهای هوایی همیشه دغدغه اصلی حاکمان بوده است. به همین دلیل کارخانه های هواپیما سازی سرمایه گذاری های هنگفتی برای  دستیابی به فن آوریهای جدید و پیشرفته در این عرصه می کنند.

امروز تصمیم داریم تا دو هواپیمای پنهان از دید رادار فوق پیشرفته F22 و PAK Fa T-50 را با هم مقایسه کنیم. اولی متعلق به ایالات متحده آمریکا است و در حال حاضر مشغول به خدمت است و دومی به کشور روسیه تعلق دارد و بنا به آخرین اخبار در سال 2018 به نیروی هوایی این کشور تحویل می گردد.

شرایط این دوهواپیما را در نبردهای هوایی رودرو، در موقیعیتهای نزدیک و دور خواهیم سنجید.

در محدوده دید با چشم

فن آوری موشکی موجب شده است که نبردهای هوایی در فاصله بیشتر از 100 و یا حتی 200 کیلومتر اتفاق بیفتند. اما با توجه به فن آوری پنهان از دید رادار این دو هواپیما، رادار موشکهای هدایت شونده آنها  در فاصله نزدیک، قادر به شناسایی دقیق دشمن خواهد بود. در نتیجه از نظر تئوری نبرد هوایی نزدیک اتفاق می افتد.

جنگنده اف 22

جنگنده pak fa t-50

در ابتدا اجازه دهید خاطر نشان کنم که دو هواپیما از مشخصات بسیار پیشرفته ای برخوردار هستند. هر دو می توانند بدون استفاده از پس سوزها به سرعت فراصوت و بیشتر از 1.5 برابر سرعت صوت دست یابند. اما سرعت رپتور با 1.8 ماخ از پکفا با 1.5 ماخ بیشتر است و هر دو می توانند به ارتفاع پرواز 65000 پا که بالاتر از ارتفاع پرواز F-35 است، دست یابند.

خوب در جدال رودرو رو و فاصله نزدیک، برتری با کدام هواپیما خواهد بود؟

هواپیمای F-22 در میان هواپیماهای آمریکایی بیشترین قابلیت مانورپذیری را دارد در حالیکه قابلیت مانور پذیری پکفا از رپتور بیشتر است.

جنگنده اف 22

پکفا از موتورهای جت نیرو برداری سه بعدی استفاده می کند و نازل های موتور های پکفا می توانند به طور جداگانه در هر جهتی بچرخند که قابلیت مانور پذیری بالایی به این هواپیما می دهند. این موتورها به چرخش و تغییر مسیر هواپیما بسیار کمک می کنند و زمانی که دماغه هواپیما به نقطه ای متفاوت از بردار هواپیما اشاره می کند، اجازه می دهند به زاویه حمله بسیار بالایی دست یابد.

در مقابل هواپیمای رپتور از موتور جت نیرو بردار دو بعدی استفاده می کند که می توانند همزمان بالا و پایین بروند که در تغییر مسیر موثر است. البته در همین حد نیز بسیار عالی است و تنها هواپیمای ایالت متحده آمریکا است که قابلیت ابرمانورپذیری دارد. اما به اندازه پکفا، چابک نیست.

قابلیت مانور پذیری در نبرد داگفایت به چه کار می آید؟ به هواپیما کمک می کند که در زمان نبرد از موشک شلیک شده توسط هواپیمای دشمن فرار کند و خودش را در موقعیت برتر برای حمله و شلیک موشک به سمت هواپیمای دشمن قرار دهد. اگرچه، این قابلیت بالای مانور پذیری هواپیمای پکفا، باعث می شود که انرژی زیادی از دست بدهد. دکترین طراحان هواپیمای ایالات متحده آمریکا نگه داشتن هواپیما در وضعیت انرژی بالا بوده است. بنابراین انرژی هواپیمای پکفا زودتر از حریف آمریکایی کاهش می یابد.

جنگنده pak fa t-50

هواپیمای رپتور در مقایسه با پکفا، گرمای کمتری ایجاد می کند، ولی مساله این است که در نبردهای فاصله نزدیک، هواپیماهای پنهان از دید رادار در مقابل موشکهای فروسرخ آسیب پذیر هستند و هر دو هواپیما دو موشک فروسرخ حمل می کنند.

برای زمان طولانی هواپیماهای روسی به دلیل حمل موشک حرارت یاب R-37 از برتری قابل توجهی در نبردهای فاصله نزدیک برخوردار بودند. این موشک توسط قطعه ای که بر روی کلاه خلبان نصب می شد، هدف یابی می کرد. در ننتیجه تنها نیاز بود که خلبان هواپیما را با چشم ببنید و موشک را شلیک کند. نکته مهم این بود که نیاز نبود در هنگام شلیک موشک، دماغ هواپیما به سمت هدف باشد.

بلاخره در سال 2004، ایالات متحده آمریکا موشکی برابر با R-37 به نام AIM-9X. تولید کرد و در سال 2017، این موشک بر روی هواپیمای رپتور استقرار یافت. نسخه هدف یابی با کلاه در سال 2020 تولید خواهد شد.

تا آن زمان هر دو هواپیما در نبرد داگفایت از توانایی های تقریبا یکسانی در زمینه موشکهای کوتاه برد برخورداند.

اگرچه هر دو  هواپیما از توانایی های بسیار بالایی برخوردارند، اما در نبرد داگفایت به نطر می رسد که هواپیمای پکفا از نظر چابکی برتری دارد.

البته این را در نظر داشته باشید که برای نبرد داگفایت، شما می بایستی از مواجه در فاصله دور جان سالم به در برده باشید.

فاصله دورتر از دید با چشم

هواپیمای F-22 از نظر فن آوری پنهان بودن از دید رادار بسیار پیشرفته است و سطح مقطع این هواپیما در رادار تنها 0.0001 متر است.

بنا به گزارشات سطح مقطع هواپیمای پکفا از روبرو 0.1 متر است.

ادعا می شود که بیشینه سطح مقطع پکفا 1 متر است که به دلیل نازلهای نیرو بردار سه بعدی این هواپیما است. ممکن است برای زمانی که پکفا در حال دفاع از قلمرو خودی است و دشمن در شبکه راداری زمینی قرار دارد خیلی محدویت زیادی ایجاد نکند، اما زمانی که هواپیمای پکفا تصمیم به نفوذ در محدوده تحت پوشش راداری دشمن دارد، می تواند نقص بزرگی به حساب آید. البته ممکن است برای کشور روسیه مهم نباشد. در هر حال این به معنی آن است که پکفا به نسبت رپتور قابل شناسایی تر است.

توانایی های دیگر این دو هواپیما در نبردهای فاصله دور، تقریبا نزدیک به هم است.

پکفا و رپتور به محض اینکه توسعه رادار No36  Byelka AESA تکمیل شد، از رادارهای آرایه ای پویش شده الکترونیکی استفاده می کنند. رادارهای AESA پنهان تر هستند، در برابر اختلال مقاومت بیشتری دارند و قابل اطمینان تر هستند. هر دو هواپیما  زمانی که به فاصله 50 کیلومتری می رسند، می توانند یکدیگر را شناسایی کنند. هر چند در مورد اینکه کدام هواپیما می تواند دیگری را زودتر شناسایی کند بحث وجود دارد.

جنگنده اف 22 جنگنده pak fa t-50

هواپیمای T-50 از یک سامانه ردیابی و جستجوی فرو سرخ مدرن استفاده می کند که در محدوه 50 کیلومتری قادر به شناسایی هواپیمای دشمن است. F-22، در حال حاضر این سامانه را ندارد. اگرچه گفته می شود که تا سال 2020 این سامانه بر روی رپتور نصب خواهد شد. نازلهای موتور F-22 به گونه ای طراحی شده اند که اثر گرما را کاهش می دهند و محدوده شناسایی شونده را کم می کنند در حالیکه موتورهای پکفا به هم پیوسته و سطح مقطع بزرگتری در رادار دارند. بنابراین نمی توان مشخص کرد که کدام هواپیما دیگری را زودتر شناسایی می کند. اگرچه ممکن است پکفا در آن محدوده قابل شناسایی باشد.

در هر حال این سامانه راداری فرو سرخ امکانی برای مورد هدف قرار دادن دشمن ندارد و تنها به یافتن موقعیت عمومی هواپیمای دشمن کمک می کند.

هواپیمای T-50 در بالهایش رادارهای L-Band دارد که از نظر تئوری در شناسایی موقعیت عمومی هواپیماهای پنهان از دید رادار موثر است. اما برد آنها محدود است و برای قفل کردن تسلیحات بر روی هواپیمای دشمن مناسب نیست. بر خلاف سامانه راداری فروسرخ، رادارهای L-Band نقطه ضعف بزرگی دارند که در زمان فعال بودن، هواپیمای پکفا را به شدت قابل مشاهده می سازند.

در زمان تمرین، آمریکا هواپیمای رپتور را در برابر هواپیماهای F-15 یا F-16 یا چیزی نظیر آنها قرار می دهد که در این تمرینات هواپیمای رپتور قادر است از فاصله دور هواپیماهای نسل چهارم را با موشکهای بلند برد مورد هدف قرار دهد. اما در نبرد میان دو هواپیمای پنهان از دید رادار، موشکهای بلند برد استفاده کمتری خواهند داشت.

هر دو هواپیما از موشکهای بلند برد هدایت شونده موثری برخوردارند. روسیه موشکهای پیشرفته K-77M را دارد که بنا بر گزارشها 200 کیلومتر برد دارد و آمریکا از موشک AIM-120D Scorption استفاده می کند که 160 کیلومتر برد دارد. برد بلندتر K-77M می تواند یک برتری برای پکفا باشد، اما نه در مقابل یک هواپیمای پنهان از دید رادار.

جنگنده اف 22

جنگنده pak fa t-50

موشکهای بسیار پیشرفته Meteor و PL-15 که از موتورهای رمجت استفاده می کنند، در حال ساخت هستند. اگرچه روشن نیست که آیا این موشکها در هواپیماهای رپتور یا پکفا استفاده خواهند شد یا نه.

F-22 می تواند 6 موشک AIM-120s را حمل کند در حالیکه پکفا تنها 4 موشک حمل می کند. تعداد موشک بیشتر می تواند برتری قابل ملاحظه ای به رپتور بدهد. زیرا به احتمال زیاد در نبردهای آینده تعداد موشک های زیادی رد و بدل خواهد شد و ممکن است برای اطمینان بیشتر در هر زمان دو موشک، همزمان شلیک شود.

بیشتر متخصصان در مورد استفاده روسیه از فن آوری شبکه ای و هوانوردی الکترونیکی هواپیمای نسل پنجم آمریکا، در هواپیمای پکفا تردید دارند. جالب است بدانید که فن آوری شبکه ای به همراه رادار AESA موج کوتاه قدرتمند، مانند آنهایی که بر روی هواپیماهای E-2D AWAC نصب شده است، می تواند به موشکهای هدایت شونده راداری اجازه مورد هدف قرار دادن هواپیماهای پنهان از دید رادار را بدهد. هر چند دیتالینکهای نصب شده بر روی رپتور قدیمی هستند و اخیرا قرار است بروز رسانی شوند.

هواپیمای رپتور در زمان عملیات با استفاده از شبکه گسترده ای از حسگرهای پشتیبانی و سیستم عامل های جنگ الکترونیک در هوا و دریا، کار می کند. صحبتهایی شده در مورد استفاده از هواپیماهای پنهان از دید رادار به منظور شناسایی  و هدف گیری دشمن و سپس هدف قرار دادن هواپیمای دشمن با استفاده از موشکهای بلند برد که از هواپیمای B-52 شلیک می شود.

در مقابل تحلیلگران روسی اصرار دارند که رادارهایی با پهنای باند کوتاه و زمین پایه به همراه موشکهای زمین به هوای بلندبرد، قادر به شناسایی و مورد هدف قرار دادن هواپیماهای پنهان از دید رادار هستند. این موجب می شود که هواپیمای T-50 به منظور امنیت بیشتر، در فاصله نزدیکتری به زمین حرکت کند.

تاریخ جنگهای هوایی نشان داده است هواپیمایی که زودتر شلیک کند برنده نبرد خواهد بود. به نظر می رسد در نبرد فاصله دور این هواپیما F-22 است که زودتر شلیک خواهد کرد و دست بالا را خواهد داشت.

تنها زمانی پکفا می تواند رقیب موثری در برابر رپتور باشد که در تعداد زیادی تولید شود. در حالیکه طبق گفته ها تنها بیشتر از 12 هواپیما تا سال 2020 سفارش داده شده است.

در حالیکه تا آنزمان تعداد 178 هواپیمای F-22 در حال انجام عملیات خواهند بود.

جنگنده اف 22 جنگنده pak fa t-50

در هر حال با توجه به تواناییهای نزدیک این دو هواپیما تعداد اندک از پکفا نمی تواند در مقابل رپتورها یا حتی F-35 ها موثر باشد.

ساخت موتورهای پکفا و هزینه بالای طراحی و تولید این هواپیما به همراه شرایط بد اقتصادی روسیه باعث شده است که تعداد کمی از این هواپیما سفارش داده شود.

از طرف دیگر رادار AESA هنوز مراحل آزمایشی را سپری می کند. پکفا ها در حال حاضر با توبوفن AL-41F1 تجهیز شده اند که از نظر مصرف سوخت ناکارآمد هستند و نیروی کمی نیز تولید می کنند. در نتیجه روسیه تصمیم دارد آن را با توربوفن بسیار پیشرفته Izdeliye 30 جایگزین سازد. ساخت و تولید این توربوفن پیشرفته تا سال 2027 به درازا می کشد.

به طور خلاصه می توان گفت که هواپیمای پکفا در حال تکمیل شدن است و توانایی های محصول نهایی روشن نیست. با توجه به قیمت بالای آن معلوم نیست چه تعدادی از این هواپیما تولید خواهد شد.

در نهایت مبایستی اذعان کرد که با توجه به شرایط موجود تعداد کمی از هواپیماهای پکفا تا پایان این دهه به نیروی هوایی روسیه تحویل داده خواهند شد که برای ایجاد موازنه در برابر رپتورهای آمریکا به هیچ عنوان کافی نیستند.

دنده 6 ...
ما را در سایت دنده 6 دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : محمد رضا جوادیان dande6 بازدید : 174 تاريخ : دوشنبه 26 تير 1396 ساعت: 1:25

خبرنامه